اگر حفظ حریم شخصی و اطلاعات کامپیوتر برایتان اهمیت دارد، توصیه‌های موجود در مقاله‌ی پیش رو را جدی بگیرید.

اگر تصور می‌کنید که برنامه‌های آنتی‌ویروس به‌تنهایی قادر به تأمین امنیت رایانه‌تان هستند، سخت در اشتباهید. حتی با وجود آنتی‌ویروس‌های قدرتمند نیز نکات مهم دیگری وجود دارد که باید برای افزایش هرچه بیشتر امنیت دستگاهتان، رعایت کنید.

تهیه‌ی چک‌‌لیست کاملی از تمامی ترفندها و نکات امنیتی ریز و درشت، کار ساده‌ای نیست. بااین‌حال ما ۱۰ مورد از مهم‌ترین نکات امنیتی اساسی را تهیه کرده‌ایم تا برای افزایش امنیت کامپیوترتان آن‌ها را به‌ کار گیرید.

نرم‌افزار آنتی‌ویروس افزون‌بر شناسایی و حذف ویروس‌‌ها، کرم‌ها و سایر بدافزارها، با اسکن تمام فایل‌های دریافتی خطر آلوده‌شدن سیستم به بدافزارها را به حداقل می‌رساند. نرم‌افزارهای ضد بدافزار نیز برای شناسایی و حذف انواع دیگری از نرم‌افزارهای مخرب همچون جاسوس‌افزار، ابزارهای تبلیغاتی مزاحم و باج‌افزار طراحی شده است.

اگر می‌خواهید از همه‌ی تهدیدها در امان بمانید، بهترین کار این است که هم آنتی‌ویروس و هم ضد بدافزار را نصب کنید و همیشه آن‌ها را به‌روز نگه دارید. البته این نکته را هم به‌ خاطر داشته باشید که برنامه‌های یادشده عاری از خطا نیستند و همچنان باید از کلیک روی لینک‌های مشکوک یا دانلود فایل‌های ناشناس خودداری کنید.

سیستم‌عامل‌های ویندوز و مک به‌طور پیش‌فرض از نرم‌افزار آنتی‌ویروس بهره می‌برند؛ اما برای محافظت و امنیت بیشتر، می‌توانید از آنتی ویروس های رایگان کامپیوتر نیز استفاده کنید.

UAC یا به عبارتی User Account Control یکی از امکانات نفرت‌انگیز ویندوز ویستا به حساب می‌آمد. این بخش مسئولیت تعیین سطح دسترسی‌های کاربران ویندوز را به‌عهده داشت و برای هر تغییر و تحولی در سیستم، از کاربر به‌عنوان مدیر اجازه می‌گرفت که عادت به آن کمی برای کاربران سخت بود.

با عرضه ویندوز 7 و به‌دنبال آن نسخه‌های دیگر ویندوز، UAC دیگر بخش عجیبی برای کاربران به حساب نمی‌آید. فعال‌بودن این ویژگی باعث می‌شود نرم‌افزارها و عملیات مشکوک قبل از اجرا بررسی شوند و کاربر در جریان هرگونه تغییر ناخواسته و تهدید قرار گیرد. این ویژگی به‌صورت پیش‌فرض فعال است و غیرفعال کردن آن به‌هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.

اغلب کاربران وب از نسخه‌های قدیمی و ناامن جاوا استفاده می‌کنند و همین مسئله باعث می‌شود به‌محض بازدید از یک سایت نا‌امن، آلوده شوند. تعداد برنامه‌هایی که این روزها از جاوا استفاده می‌کنند، بسیار اندک است. بدین ترتیب، ضرورتی برای نصب و راه‌اندازی آن روی کامپیوتر شخصی وجود ندارد.

اگر روی سیستمتان جاوا را نصب کرده‌اید، به کنترل پنل بروید و از قسمت Uninstall a Program فرایند حذف را انجام دهید. اگرچه در اغلب موارد نیازی به نصب این برنامه نیست، می‌توانید در مواقع ضروری مجدداً برنامه را نصب کنید یا چنانچه به‌هرعلتی نیاز دارید که جاوا روی رایانه‌تان نصب باشد، قویاً توصیه می‌شود که ضمن به‌روز نگه‌داشتن برنامه، افزونه جاوا را در مرورگر غیرفعال کنید.

ویندوز به‌صورت پیش‌فرض از یک فایروال یا دیورا آتش داخلی بهره می‌برد و کاربر را از نصب فایروال‌های دیگر بی‌نیاز می‌کند (مگر اینکه کاربری حرفه‌ای با استفاده‌های خاص از شبکه و اینترنت باشید)؛ بنابراین، تنها کاری که باید انجام دهید، فعال‌ نگه‌داشتن و تنظیم درست این بخش است.

هدف فایروال نظارت بر ترافیک شبکه و جلوگیری از هرگونه تلاش برای نفوذ به شبکه است. افزون‌بر فعال‌ نگه‌داشتن این سیستم امنیتی، باید تنظیمات آن را به‌شیوه‌ای صحیح پیکربندی کنید.

گاهی‌اوقات شاید نیاز باشد که فایروال ویندوز را خاموش یا از دسترسی برنا‌مه‌ها به اینترنت جلوگیری کنیم. در هر دو حالت، می توان تنظیمات لازم را در بخش Windows Defender در کنترل پنل تنظیم کرد؛ اما تنها در صورتی قادر به اعمال تغییرات هستید که مدیر رایانه باشید.

سیستم‌عامل و تمامی نرم‌افزارهایی که روزانه استفاده می‌کنیم همچون اینترنت اکسپلورر، موزیلا فایرفاکس، گوگل کروم و مایکروسافت آفیس، کاملاً ایمن نیستند و گاهی با مشکلات امنیتی مواجه‌اند. اهمیت به‌روزرسانی مداوم سیستم و نرم‌افزارها، در رفع چنین مشکلاتی است که به‌مرور زمان کشف می‌شوند.

تنظیمات به‌روزرسانی کامپیوترتان را روی حالت خودکار قرار دهید (یا حداقل روی گزینه‌ای که از انتشار به‌روزرسانی‌های جدید مطلع شوید و در اولین فرصت آن‌ها را نصب کنید). برنامه‌های ذکرشده، همگی از قابلیت به‌روزسانی خودکار بهره می‌برند. این گزینه را فعال نگه‌ دارید تا همیشه از آخرین نسخه‌ی برنامه بهره‌مند شوید.

ممکن است بدیهی به‌نظر برسد، ولی بسیاری از کاربران ویندوز در اثر دانلود و نصب اتفاقی بدافزاری با ظاهر یک برنامه خوب، آلوده می‌شوند. پس در مورد برنامه‌هایی که دانلود و اجرا می‌کنید، بیش‌از‌پیش مراقب باشید. برنامه‌های مدنظرتان را از وب‌سایت‌های رسمی سازندگان دانلود و از نصب نرم‌افزارهای غیرقابل‌ اعتماد صرف‌ نظر کنید.

نکته‌ی دیگری که باید بدان توجه شود، بدافزارهایی هستند که به‌عنوان نرم‌افزار و در قالب فایل پیوست به ایمیل، برایتان ارسال می‌شوند. فایل‌های پیوست قابل اجرا در ایمیل‌هایتان را اجرا نکنید (مگر اینکه به فرستنده‌ی ایمیل اطمینان داشته باشید).

آخرین نکته اینکه در برخی از سایت‌ها، در کنار لینک اصلی برای دانلود نرم‌افزار، بنرهای تبلیغاتی با عنوان Download وجود دارند که کاربر را به اشتباه می‌اندازند. با کلیک روی این لینک‌ها، ممکن است به صفحاتی هدایت شوید که اغلب فایل تقلبی حاوی بدافزار را در اختیارتان می‌گذارند.

وقتی برنامه‌ای سرقتی یا کرک‌شده را از سایت‌های نامعتبر دریافت می‌کنید، در واقع ریسک بزرگی را متوجه امنیت سیستمتان کرده‌اید. نکته‌ی منفی فایل کرکی که اجرا می‌کنید، این است که توسط گروه‌های نرم‌افزاری کرکینگ و سرقت دیجیتال ساخته شده؛ پس طبیعتاً نمی‌توان تشخیص داد که آیا فایل کرک با بدافزار مخربی ترکیب شده یا خیر.

دانلود برنامه‌های غیرمجاز و نامطمئن دارای ریسکی به‌مراتب بیشتر از دانلود فایل‌های صوتی و تصویری است؛ چراکه نرم‌افزارها با مجموعه‌‌ای از کدها ساخته می‌شوند که می‌توان آن‌ها را دستکاری کرد. یک فایل تصویری فقط یک فایل رسانه‌ای محسوب می‌شود که یا می‌تواند پخش شود یا نمی‌تواند. اگرچه گاهی افراد غیرقابل اعتماد تلاش می‌کنند با پنهان‌ کردن بدافزار در ظاهر فایلی تصویری و اجرای آن توسط کاربران کم‌تجربه، به هدفشان برسند.

مرورگرها و سرویس‌های ایمیل در تلاش‌اند تا کاربر را از حملات فیشینگ در امان نگه دارند؛ بااین‌حال آنچنان که باید در این امر موفق نبوده‌اند. حمله‌ی فیشینگ به کار کلاهبرداری شباهت دارد که طی تماس تلفنی، ادعا می‌کند کارمند بانک است و مشخصات کارت اعتباری‌تان را طلب می‌کند (اما این‌بار در فضای اینترنت و از طریق ایمیل یا صفحات تقلبی). درحالی‌که بانک هیچ‌وقت برای پرسیدن چنین اطلاعاتی با افراد تماس نخواهد گرفت و چنین سؤالی را از طریق ایمیل نخواهد پرسید.

اطلاعات شخصی‌تان را در فضای مجازی بسیار بادقت و وسواس افشا کنید. پیش از ارسال یا تکمیل فرم‌ها، اطمینان حاصل کنید که اطلاعات شخصیتان را در اختیار افراد یا وب‌سایت‌های مشروع و مطمئن قرار می‌دهید. برای دسترسی به وب‌سایت بانک‌ها، آدرس را مستقیماً در مرورگر وارد کنید و از کلیک روی لینک‌های پرداخت موجود در ایمیل‌ها بپرهیزید.

اگر شما هم جزء آن دسته از کاربرانی هستید که از پسوردهای تکراری استفاده می‌کنید، بد نیست بدانید که این کار شما بزرگ‌ترین و وحشتناک‌ترین ریسک‌ امنیتی است که می‌توانید انجام دهید.

اگر در تمام اکانت‌های آنلاینتان، از رمز عبوری یکسان استفاده کنید و از قضا یکی از این سایت‌ها از اطلاعاتتان سوء استفاده کند یا به هر شکل هکری موفق به کشف رمز عبورتان شود، عملاً موفق به هک کل حساب‌های کاربری‌تان شده است؛ چرا که او می‌تواند این رمز عبور را به‌همراه نام کاربری یا ایمیل در بسیاری از سایت‌ها تست کند و وارد حساب کاربری‌تان شود.

حتی این احتمال وجود دارد که از کلمه عبور و ایمیل، برای ورود به ایمیل استفاده کند و اگر موفق شود، وضعیت خطرناک‌تر هم خواهد شد. پس اگر از رمزعبورهای تکراری استفاده می‌کنید، لااقل رمزعبور ایمیل را متفاوت انتخاب کنید.

بهتر است برای هر حساب کاربری، رمز عبوری مستقل و متفاوت داشته باشید. در این شرایط حتی اگر رمز عبور یکی از حساب‌های کاربری هم افشا شود، جای هیچ نگرانی‌ای برای سایر حساب‌ها وجود ندارد. اگر کم‌حافظه هستید یا تعداد حساب‌های کاربری‌تان زیاد است و همین امر باعث می‌شود از رمز عبورهای مستقل و متفاوت فراری باشید، پیشنهاد می‌کنیم از اپلیکیشن های مدیریت پسورد استفاده کنید.

یکی دیگر از کاربردهای مهم برنامه‌های مدیریت رمزعبور، کمک به کاربر برای انتخاب رمزعبورهایی ایمن است؛ پسوردهایی که افزون‌بر طولانی‌ بودن، شامل ترکیبی از حروف، اعداد و علائم می‌شوند. پسوردهای هک‌شده‌ی بسیاری از کاربران شامل کلمات عبوری فوق‌العاده ابتدایی و ساده نظیر ۱۲۳۴۵ می‌شود که از آن‌ها برای ورود به سایت‌های مورد علاقه‌شان استفاده می‌کنند.

همان‌طور که در ابتدای مقاله نیز بیان شد، تهیه فهرستی کامل از اقدامات و نکات امنیتی، شاید کاری سخت یا غیرممکن باشد؛ بااین‌حال نکات فهرست‌شده در مقاله، از مهم‌ترین و ضروری‌ترین اقداماتی هستند که می‌توانند سطح امنیت رایانه و حریم خصوصی‌تان را تا حد قابل قبولی افزایش دهند.